Tweeëndertig jaar lang oefende dokter Otto J. van Setten een huisartsenpraktijk uit vanuit het statige pand in de Bisschopstraat, de voormalige havezate Lindenhorst. In december 1945 begon hij als jonge, net afgestudeerde dokter in Vollenhove. Op 1 januari 1978 moest hij, door ziekte gedwongen, zijn taak overdragen aan een collega. Hij bleef tot zijn overlijden in 1991 in het pand wonen.
Van Setten in 1631 en 1675
Al eerder oefenden naamgenoten in Vollenhove het medische beroep uit. Zo wordt in de archieven al in 1631 ene Bartoldus van Setten genoemd als 'medicus ordinarius' (gewoon medicus) in Vollenhove. In 1638 werd deze van 'vreemdeling' tot 'burger' der Stad Vollenhove bevorderd door de drost. In 1675 was er een dokter Jan van Setten, die tevens burgemeester en kapitein van het regiment der schutterij was. In Wanneperveen was er de 'heel- en vroedvader' Bartold en later Otto van Setten. Dit laatste geslacht kwam uiteindelijk in Meppel terecht.
Bartold(us) en Jan waren echter geen familie: de lijn van Otto, met 7 Otto's - alleen onderbroken door opa Martinus Alexander - kwam pas rond 1780 vanuit Amsterdam naar Wanneperveen, die (derde) Otto was weliswaar heelmeester maar daarna waren het bakkers en een grossier in Giethoorn. De oorsprong van het geslacht ligt vermoedelijk in Delft.
Studie en oorlogsjaren
O.J. van Setten werd in 1917 geboren in Meppel. Na zijn H.B.S. opleiding aldaar ging hij studeren in Utrecht. Toen hij bijna afgestudeerd was, werd deze studie in de oorlogsjaren onderbroken, omdat Van Setten weigerde de loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Er zat niets anders op dan onder te duiken. Met een vervalst persoonsbewijs kon hij daarna weer enigszins aan de slag en werd enige tijd waarnemend arts op het eiland Marken. Tijdens het laatste oorlogsjaar werd hij assistent van dokter Prins in Giethoorn en tevens van dokter Punselie in Sint Jansklooster.
Start in 1945
Meteen na de bevrijding werd de studie afgerond en in december 1945 kon hij zich vestigen als zelfstandig huisarts in Vollenhove. Geen gemakkelijk begin. Een uitgebreid gebied met soms moeilijk bereikbare huizen. Visites rijden ging per fiets, motorfiets en later per auto. Verder een veelheid aan nevenfuncties daarbij, zoals gemeentearts, tevens schoolarts, medisch adviseur van het Groene Kruis en van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid, docent aan E.H.B.O. cursussen, zuigelingenbureau. Daarbij nog een uitgebreide apotheek aan huis (met als eerste assistente mevrouw van Setten - ten Hove) en zo'n zeventig bevallingen per jaar.
Dokter Van Setten was een tijdlang gemeentearts. Er waren namelijk mensen, die zelf hun medische behandeling niet konden bekostigen. De gemeente droeg dan zorg voor behandeling via de gemeentearts. De medisch-sociale omstandigheden werden allengs beter en deze functie raakte in onbruik.
En dan was dokter Van Setten in de beginjaren, als het zo uitkwam ook nog tandarts. Hijzelf hierover: 'Wat moest ik, als ze erge pijn hadden? Ze met hun ellende weer naar huis sturen met een fles jenever? Ze waren vroeger op Meppel of Zwolle aangewezen wat de tandartsen betreft. Als ze dan, soms zelfs midden in de nacht, kwamen en het was een rotte kies, waar toch niets meer aan te redden viel, haalde ik hem er wel uit'. Hoe primitief de omstandigheden in de naoorlogse jaren in Vollenhove waren, illustreerde hij met de volgende anekdote: 'In de begintijd was er nog geen riolering in de Bisschopstraat. Het afvalwater uit mijn spreekkamer mondde via een pijpje uit in de goot langs de straat, een open riool. Als een jonge kerel met 'koezepiene' een kies moest laten trekken, gingen zijn kameraden mee en wachtten buiten. Ze letten dan op het afvoerpijpje en als op een gegeven moment spoelwater vermengd met wat bloed naar buiten kwam, ging er een gejuich op: 'Hij is 't er uutt'.
Bekend is voor velen nog de oude tafel in de gang van de praktijk met op het tafelzeil de vele potjes en flesjes met poeders en pillen. Voor enkele bezoekers van de praktijk bleek het zeer interessant om de opschriften op alle flesjes aandachtig te lezen en daarmee op de hoogte te komen van het wel en wee van de patiënten. Aan het einde van de gang het trapje naar de wachtkamer, die uitkeek op de ruime tuin en waar onder het genot van menige dikke sigaar en sigaret het gezellig toeven was. Roken was toen nog niet zo omstreden als nu. Wie herinnert zich niet het pakje Chesterfield van de dokter als hij achter zijn bureau in de spreekkamer zat.
In huis was altijd een meisje voor dag en nacht. En er waren diverse doktersassistentes. Het gezin kreeg twee kinderen, Marijke en Oscar (die nog in Vollenhove woont).
Ook de zielenknijperij behoorde toentertijd nog tot de dagelijkse bezigheden van de arts. Later werden de zaken wat beter verdeeld. Zo kwamen er tandartsen en artsen, gespecialeerd in psychische problemen. De hygiënische omstandigheden verbeterden met rasse schreden. Difterie, een veel voorkomend ongemak in de naoorlogse jaren, waarschijnlijk t.g.v. het ontbreken van riolering, is nu bijna geheel verdwenen. De goten waren open en bloot langs de straat met hier en daar een plank erover.
Tweeëndertig jaar lang stond dokter Van Setten mensen bij in hun lichamelijke en vaak ook geestelijke nood. Onder soms zeer primitieve omstandigheden. Hij kon er smakelijk over vertellen. Hoe hij eens, voor het eerst bij een zieke op het Ambt geroepen, daar aangekomen bijna de deur weer werd gewezen, omdat de vrouw des huizes meende met een rondreizende koopman van doen te hebben. 'Doar heb ik nou gien tied veur, want de dokter kump zo'. Hoe hij soms met een landbouwtrekker langs zijn patiënten gereden werd, als zware sneeuwval een rit per fiets of auto onmogelijk maakte.
Jubileum in 1971
Hoezeer de goedmoedige, altijd opgeruimde dokter door de bevolking gewaardeerd werd, bleek in 1971, toen hij zijn 25-jarig jubileum als huisarts in Vollenhove vierde. Hoewel hij zelf het liever in alle stilte voorbij had laten gaan, ontkwam hij niet aan een grootse huldiging. Zelfs de televisie maakte er opnamen van, die later in het programma 'Van gewest tot gewest' uitgezonden werden. Het huis was versierd en het gezin werd met een open landauer van huis gehaald voor een rondrit. De muziekkorpsen van Vollenhove en Sint Jansklooster luisterden deze rondrit door Vollenhove op. In hotel-restaurant Bos (vlak naast de deur, nu cafetaria De Haare) werden vele gelukwensen in ontvangst te genomen. De cadeaus werden aangeboden door de eerste drie baby's die de dokter ter wereld bracht, inmiddels dus 25 jaar oud. Honderden mensen kwamen dokter en mevrouw Van Setten de hand drukken en van h
un waardering getuigen. Onder hen nog vele anderen die als baby door dokter Van Setten 'gehaald' waren, zoals dat toen genoemd werd.
Tekenend voor van Setten was, dat op zijn uitdrukkelijk verzoek door de muziekkorpsen gespeeld werd: 'De Heer is mijn herder' en dat hij zijn dankwoord besloot met: 'Zonder Gods hulp was dit niet mogelijk geweest'.
Tegenslagen
Kort na deze huldiging werd het gezin Van Setten getroffen door ernstige tegenslagen. In 1973 overleed mevrouw Van Setten. In 1975 hertrouwde de dokter, maar in het daaropvolgend jaar werd hij tengevolge van een operatie getroffen door een afasie. Hij was niet meer in staat met zijn omgeving te communiceren. Met een bewonderenswaardige inzet en een eindeloos geduld heeft zijn tweede vrouw hem begeleid op de moeilijke weg van revalidatie, die maar gedeeltelijk gelukt is. Op 1 oktober 1977 droeg hij, daartoe gedwongen door deze ernstige aandoening, zijn praktijk over aan zijn opvolger, dokter N.J. Bakker die praktijk ging houden in het voormalig kantoorgebouw van de Rabobank aan De Voorpoort.
Op 16 december 1991 overleed dokter Van Setten. Onder overweldigende belangstelling werd hij vanuit de Grote Kerk begraven op de begraafplaats 'De Voorst', temidden van de velen, die hij tijdens hun leven tot zo'n grote steun geweest was. Een markant plattelandsarts was heengegaan, een dokter die ten volle het vertrouwen van de bevolking genoot, mede omdat hij hun taal sprak en verstond. Een man ook, die opgeruimd van aard was, die graag de zonzijde van de dingen zag. Zijn uitgangspunt was: Je moet altijd voor de mensen klaar staan, ze zijn het waard. Velen zullen zich de dokter nog herinneren als een aardige, aristocratische man met grote borstelige wenkbrauwen, die voor iedereen altijd een goed woord overhad. Dokter Van Setten, zijn naam zal verbonden blijven met de geschiedenis van Vollenhove.
De foto's van de instrumenten zijn gemaakt in het Stadsmuseum Vollenhove, waar ze zijn uitgestald in de vroegere medicijnkast van dokter Van Setten.