(Aarts)bisschoppen van Utrecht

koormantel van bisschop David van BourgondiëHet wapen van de Stad Vollenhove is afgeleid van dat van Utrecht, eigenlijk dat van de bisschoppen van Utrecht die niet alleen geestelijk leider was maar vanaf de 9e tot de 16e eeuw ook 'landsheer' namens de keizer. Het te besturen gebied heete 'het Sticht', en vanaf 1024 kwam daar het 'Oversticht' bij, bestuurd vanuit het steunpunt - later de in 1165 gestichtte burcht die uiteindelijk het Oldehuis genoemd zou worden. Vanaf de 15e eeuw verbleven de bisschoppen vaker op dit kasteel en regelden hier hun wereldlijke zaken.
 
De Engelse missionaris Willibrord (ook Clemens genoemd) werd in 695 aartsbisschop van de Friezen (strekte Friesland zich veel verder naar het zuiden uit); later, in 703 of 704, werd Utrecht zijn residentie. Toen was er nog geen bisdom Utrecht. Bisschop Willibrord, Bonifatius en abt Gregorius waren 'bestuurder/leider' van de Utrechtse kerk. De stichtingsdatum van het bisdom is omstreeks het jaar 777. Alberic I (ca.777/780-ca.784) was de eerste bisschop van het bisdom Utrecht.  Vanaf omstreeks 777 tot 1580 regeerden er vrijwel onafgebroken Utrechtse bisschoppen. In deze periode ontstond tweemaal een schisma. Tussen 1196 en 1197 en van 1425 tot 1448 (het 'Utrechts schisma') eisten twee kandidaten de bisschopszetel op. In beide gevallen werd het conflict door pauselijk ingrijpen beslecht. In 1559, na de kerkelijke herindeling onder Filips II, werd Utrecht een aartsbisdom. In 1580 werd het katholicisme er verboden en hield het aartsbisdom op te bestaan. Pas in 1853 werd het heropgericht. Over de regeringsjaren van sommige bisschoppen bestaat geen overeenstemming. 
 

Hieronder staat de lijst vanaf 944, toen 'Oversticht' en Drenthe, en daarmee het 'land Vollenho' in enkele fasen in de handen van de bisschop van Utrecht kwam. Aan die periode kwam een eind in 1528 toen het gezag werd teruggegeven aan de keizer, Karel V, die Georg Schenck als zijn stadhouder benoemde. Vermoedelijk werd rond 1050 al een steunpunt voor dat besturen gevestigd op 'de Voorst' en werd zo de basis gelegd voor de latere stad Vollenhove. De namen van negen bisschoppen zijn in Vollenhove terug te vinden als straatnaam (klik op de naam). Hun belang voor de stad Vollenhove is terug te vinden in één van de hoofdstraten, die na eerst de Nieuwestraat te hebben geheten al heel lang de naam Bisschopstraat draagt (al spreken sommigen nog van Achterstraat). Bij de beschrijving van hun periode staat, voor zover dat bekend is, ook hun verband met Vollenhove.

  • Balderik (917/8-975/6) - verwierf als eerste wereldlijke rechten voor dit gebied van de koning
  • Folcmar (Poppo) (976-990)
  • Boudewijn I (991-995)
  • Ansfried (995-1010)
  • Adalbold II (1010-1026)
  • Bernold (1026/7-1054)
  • Willem I (1054-1076)
  • Koenraad (1076-1099)
  • Burchard (1100-1112)
  • Godebold (1114-1127)
  • Andreas van Cuijk (1127/8-1139)
  • Hartbert (1139-1150)
  • Herman van Hoorn (1151-1156)
  • Godfried van Rhenen (1156-1178)
  • Boudewijn II van Holland (1178-1196)
  • Arnold I van Isenburg (1196-1197)
  • Dirk I van Holland (1196-1197)
  • Dirk II van Are (van Ahr) (1197/8-1212)
  • Otto I van Gelre (1212-1215)
  • Otto II van Lippe (1216-1227) [die optrok tegen de Drentse boeren en bij Ane vernietigend verslagen werd]
  • Wilbrand van Oldenburg (1227-1233)
  • Otto III van Holland (1233-1249)
  • Gozewijn van Amstel (van Randerath) (1249-1250)
  • Hendrik I van Vianden (1250/2-1267)
  • Jan I van Nassau (1267-1290)
  • Jan II van Sierck (1290-1296)
  • Willem II Berthout (1296-1301)
  • Gwijde (Guy) van Avennes (1301-1317) [in deze periode werd het Oldehuis belegerd door de friezen]
  • Frederik II van Sierck (1317-1322)
  • Jacob van Oudshoorn (1322)
  • Jan III van Diest (1322-1340)
  • Jan IV van Arkel (1342-1364) [van hem kreeg Vollenhove uiteindelijk Stadsrechten (1354) ]
  • Jan V van Virneburg (1364-1371)
  • Arnold II van Hoorn (1371-1379)
  • Floris van Wevelinkhoven (1379-1393)
  • Frederik III van Blankenheim (1393-1423)
  • Rudolf van Diepholt (1423-1455)
  • Zweder van Culemborg (1425-1433)
  • Walraven van Meurs (1434-1448)
  • Gijsbrecht van Brederode (1455-1456)
  • David van Bourgondië (1456-1496)
  • Frederik IV van Baden (1496-1517)
  • Filips van Bourgondië (1517-1524)
  • Hendrik II van Beieren (1524-1529)
  • Willem III van Enckenvoirt (1529-1534)
  • Georg van Egmond (1534-1559)
  • Frederik V Schenck van Toutenburg (1559-1580)